Specijalno državno tužilaštvo (SDT), na čijem je čelu Milivoje Katnić, zbog krivičnih djela protiv izbornih prava iz njegove nadležnosti, tokom 2018.godine primilo je jednu prijavu protiv jednog lica. U pitanju je, kako se navodi u izvještaju tužilaštva o radu, prijava za djelo povreda slobode opredjeljenja pri glasanju.

Iz tog tužilaštva su objasnili da je 2017. zbog ovih krivičnih djela prijavljeno 35 lica, a u 2016. godini 155 lica.

– Zbog izvršenja krivičnih djela protiv izbornih prava iz nadležnosti osnovnih i viših državnih tužilaštava, u 2018.godini prijavljeno je devet punoljetnih lica. U 2017.godini prijavljeno je devet punoljetnih lica, a u 2016.godini dva punoljetna lica. Sa neriješenim prijavama iz ranijeg perioda protiv tri lica, u radu ih je bilo ukupno 12. Tužioci su odbacili krivične prijave protiv sedam lica, dok je protiv pet lica podnijet optužni predlog – saopštili su iz tužilaštva.

Zakonom je razdvojena nadležnost osnovnih i viših tužilaštava u odnosu na Specijalno tužilaštvo po pitanju krivičnih djela protiv izbornih prava.

U povredu biračkog prava spada 11 krivičnih djela koja su grupisana u dijelu KZ koji se odnosi na krivična djela protiv izbornih prava.

Zakonom o dopuni zakona o Specijalnom državnom tužilaštvu propisano je da su u nadležnosti Specijalnog državnog tužilaštva povrede izbornih prava koje se odnose na parlamentarne izbore.

Politički analitičar Božidar Čolaković kaže da je razvijeni mehanizam izbornih zloupotreba jedina konstanta koja je nadživjela sva zakonska rješenja u vezi sa izbornim procesom.

– To je način da se sve dogovoreno i u zakon uneseno zaobiđe da bi se obezbijedila dovoljna većina u parlamentu. Metode se razlikuju, od brutalnog sprečavanja ravnopravnog učešća u kampanji, do onih suptilnijih – kupovine ličnih karata i slično, ali suština ostaje ista. Otuda razumljivo nepovjerenje u izborni proces. Otuda i stalna potreba da se nepovjerenje prevaziđe adekvatnim pravnim okvirom, kao početnim korakom – rekao je Čolaković.

Prema njegovom sudu, dok god ne postoji politička volja za ustanovljavanje mehanizma kojim bi se procesuirali prekršioci zakona, to jest dok postoji praksa nekažnjavanja partijskih vojnika, nije posebno važno da li će izborno zakonodavstvo biti u potpunosti usaglašeno sa evropskim normama i tekovinama.

– Drugim riječima, bez postojanja kredibilnih institucija koje bi profesionalno i nepristrasno štitile legalitet i legitimitet, zakon, pa bio on i najbolji, neće spriječiti funkcionisanje endemskog sistema zloupotreba u izbornim procesima i neće biti ništa više od maske namijenjene spoljnopolitičkoj upotrebi. Dešavanja sa poslednjih lokalnih izbora nimalo ne pobuđuju optimizam koji bi mogao uvjeriti u suprotno – zaključio je Čolaković.

M.V.

---

Zaustaviti prijetnje i prevare
Iz tužilaštva pojašnjavaju da krivičnopravna zaštita obuhvata važnija izborna prava koja štite od najozbiljnijeg oblika napada.

– Štite se aktivno i pasivno izborno pravo građana, kao i regularnost izbora od upotrebe sile i prijetnje, prevare, falsifikovanja, podmićivanja i drugo. Krivična djela iz ove glave zbivaju se kršenjem materijalnopravnih normi kojima se reguliše oblast izbora – naveli su iz tužilaštva.